 |
| کەڕووی کریپتۆکۆکوس نیۆفۆرمانس لە ژێر ووردبین دا |
چارەگە سەدەیەک بەسەر تەقینەوەی بنکەی ناووکیی چێرنۆبێل لە یەکێتی سۆڤیەتی پێشوو و رووسیای ئێستادا تێدەپەڕێت. ئەو رووداوە کە بووە هۆی وێرانیەکی زۆری مرۆیی و ژینگەیی هێشتا ناوچەکە بە ڕووی خەڵکیدا داخراوە؛ و روون نییە چەند ساڵ و سەدە دەخایەنێت تا کۆتایی بە ئاسەوارە زیانبەخشەکانی دێت. بەڵام لێکۆڵەر و توێژەران لە زۆر بوواری جیاوازدا بەردەوام کاری لەسەر دەکەن و ئەزموون و تاقیکردنەوەی لەسەر ئەنجام دەدەن.
توێژەران بە هۆی ناردنی رۆبۆتەوە بۆ ناوچەی قەدەخەکراوی چێرنۆبیل کە لە دەیەی هەشتای سەدەی رابردوودا بنکەی ناووکیی یەکێتی سۆڤیەتی تێدا تەقییەوە، بۆیان دەرکەوتووە کە جۆرێک کەڕووی رەش بە دیواری ریاکتەری ناووکیی ژمارە چوارەوە روواوە کە ریاکتەرێکی مردووە. کەڕووەکان باڵایان بەرزە و باش دیارن. تەنانەت وا دەردەکەوێت گرافیتی رادیۆئەکتیڤەکەیان لە کاکڵەکە جیا کردووەتەوە، و پێدەچێت کە کەڕووەکان گەشەکردنیان بە ئاراستەی سەرچاوەی تیشکەکاندایە، بەجۆرێک کە پێدەچێت میکرۆبەکان بەرەو لای کەڕووەکان دەچن.
 |
| برشی کڵادۆسپۆریەم سفایرۆسپێرمەم لە ژێر ووردبین دا |
زیاتر لە دەیەیەک دوواتر، پرۆفیسۆر [ئیکاتارینا داداچۆڤا] لە [کۆلێژی پزیشکیی ئاڵبێرت ئەنیشتاین] لە نیویۆرک لەگەڵ هاوپیشەکانی هەندێک کەڕوویان داواکرد و تاقیانکردەوە. لە ئەنجامدا بۆیان دەرکەوت کەڕووەکە بە هەبوونی تیشکەکان خێراتر گەشەدەکەن بە بەراورد لەگەڵ کەڕووی تر. هەر سێ جۆرە کەڕووەکانی تاقیکرانەوە، کڵادۆسپۆریەم سفایرۆسپێرمەم، کریپتۆکۆکوس نیۆفۆرمانس و وانجیڵا دێرماتیتیدیس، هەرکامیان بڕێکی زۆر لە ماددەی رەنگینی مێلانینیان تێدابوو، کە لە زۆر شوێن لە پێستی مرۆڤدا هەیە. ئەوانەی کە پێستیان تاریکترە، مێلانینیان زۆرترە. مێلانین رووناکی هەڵدەمژێت و تیشکی ژوور وەنەوشی ناهێڵێت. بەڵام لە بواری کەڕوودا پێدەچێت کە تیشکەکان هەڵمژێت و بیانکاتە ووزەی کیمیایی بۆ گەشەکردن، رەنگە هەر ئەو رێبازە بێت کە رووەکەکان کلۆرۆفیلی سەوز رەنگ بەکاردەهێنن بۆ بەدەسهێنانی ووزە بە رێگای رۆشنەپێکهاتن (فۆتۆسینتاسیز).
 |
| کارگی وانجیڵا دێرماتیتیدیس |
 |
| خانوویەکی وێرانە لە دوای تەقینەوەکەی چێرنۆبیل لە ساڵی ١٩٨٦ |
سەرچاوە:
No comments:
Post a Comment