24.2.21

کەڕوویەکی خاوەن یادگە

 

وانستەیەک کە لەلایەن میرنا کرەیمەر لە (Max Planck Institute for Dynamics and Self-Organization)، و پرۆفێسۆر کارین ئەیڵم لە (Technical University of Munich) ئەنجام دراوە زانیاریی سەرسوڕمێنی سەبارەت بەم کەڕووە تێدایە.
فایساروم پۆڵیسێفاڵوم جۆرێک لینجەکەڕووە بێ ئەوەی کۆئەندامی دەماری هەبێت یادگەی هەیە و رووداوەکانی پێشوو لە یادگەیدا هەڵدەگرێت. ئەم کەڕووە زیندەتەنێکی تاکخانەییە کە دەیان ساڵ بوو توێژەرانی گێژکردبوو نەیاندەزانی لە جیهانی ئاژەڵ، رووەک یا کەڕوودا هەژماری بکەن و جێگەی پێبدەن. لاشەکەی بریتییە لە تاکخانەیەکی گەورە کە پێکهاتووە لە بۆڕیگەری تێکەوەچڕژاو کە تۆڕێکی ئاڵۆزیان پێکهێناوە. ئەم تاکخانە شێوە ئەمیبایە رەنگە چەند سەنتیمەترێک و تەنانەت مەترێک لەبەریەک بکێشرێتەوە. لە پەرتووکی گینێس دا وەک گەورەترین خانە لەسەر زەوی تۆمارکراوە. توێژەران بۆیان دەرکەوتووە کە ئەم زیندەتەنە ئەو زانیارییانەی سەبارەت بە خۆراک پێویستێتی لە لاشە شێوە تۆڕەکەیدا دەتەنێت و هەڵیدەگرێت بۆ ئایندە؛ هەر کاتێک پێویستی پێ بێت بەکاریدەهێنێت.




سەرچاوە:


19.2.21

هەویرترش


 
کاتێک کە نان دەپێژن گونتکێک لە هەویرەکە لە کەوڵ و خوانی نانکردندا هەڵدەگیرێت بۆ ئایندە؛ هەرکاتێک پێویستیان بە نانپێژان بێت، ئەو گونتکە هەویرە هەڵگیراوە لەگەڵ هەویری تازە تێکەڵدەکەن تا یارمەتی بدات لە خێرا هەوکردنی هەویرەکە. بەم گونتکە هەویرە دەگوترێت هەویرترش.
هەویر دوای ئەوە کە دەمێنێتەوە سەرنجی کۆمەڵێک بەکتریا بۆ لای خۆی رادەکێشێت و دوای ئەوە کە شەکرەکانی نێو هەویرەکە دەگۆڕێن بۆ ترشی لاکتیک و دەبنە هۆی ترشبوونی هەویرەکە. گازی دوانۆکسیدی کاربۆن کە دەیەوێت بێتە دەرەوە بەهۆی جیڕیی پێکهاتەکەوە لە پۆرگی جیاجیادا قەتیس دەبێت و بەمجۆرە هەویرەکە بەرزدەبێتەوە و هەڵدەفزێت و دەڵێن هەویرەکە هەڵهاتووە. باوترین بەکتریاکانی نێو هەویرترش لاکتۆباسیلوسەکانن کە چەشەی ترش دەدەن بە نان. ئەم ماددە ترشە کە لە ناندا هەستیپێدەکرێت، سوودی دژەئۆکسانی هەیە و لەش لە نەخۆشی دەپارێزێت. هەرسکردن ئاسانتر دەکات و یارمەتی دەدات لە کەمکردنەوەی گلووتین کە لە زۆر کەسدا گرفت بۆ هەرسکردن ساز دەکات.
شێوازی ئاسان و گرنگ بۆ دروسکردنی هەویرترش بەمجۆرەیە: ٢٥٠ گرام ئارد، ٢٥٠ گرام ئاو لەگەڵ هەشت گلە ترێ تێكەڵاو دەكرێت ماوەى سێ رۆژ دادەپۆشرێت. دواى سێ رۆژ سەيری دەكرێت و دەپشكنرێت بۆ دڵنيابوون لە خراپ نەبوونى. شایانی باسە کە گلە ترێیەکان نابێ بشۆرێنەوە چونکە بەشی زۆری کەڕووەکەیان لەگەڵ ئاودا دەڕوات. ئينجا بۆ سێ رۆژى تريش دەمێنێتەوە. دواى ئەوە پێدەگات. ئەوسا ٣٠٠ گرام لە هەويرترشەكە لەگەڵ ٣٠٠ گرام ئاو تيكەڵدەكرێت بۆ بەكارهێنان وەك هەويرترش. شایانی باسە کە هەویرترشەکە لە چ جۆرە ئاردێک دروستدەکرێت، باشترین کار ئەمەیە کە بۆ هەمان جۆر هەویر بەکاربهێنرێت؛ چونکە بۆی هەیە هەر جۆرێک ئارد سەرنجی جۆرێک کەڕووی تایبەت بۆ خۆی رابکێشێت، هەربۆیە جۆری هەویرترشەکانیش جیاواز دەبێت.
باشترین شوێن بۆ هەڵگرتن و پاراستنی هەویرترش سارنجۆکە. هەرکاتێکیش پێویست بوو دەکرێت شەوی پێشتر بڕی ٢٥ گرام لە هەویرترشەکە بکرێتە نێو لیوانێکەوە. بۆ بەیانییەکەی ١٠٠ گرام ئاوی شیرەتینی تێکەڵ بکرێت و ماوەی هنگارێک دابپۆشرێت تا بەکتریاکان دەکەونە خۆ. دەکرێت بۆ هاندانی خێراتری بەکتریاکان کڵۆیەک قەندیش بە تێکەڵاوەکەوە زیادبکرێت. ئینجا ئامادە دەبێت بۆ بەکارهێنان.


6.2.21

خشتی کەڕوویین بۆ بیناسازی

ڤیدیۆیەکی سەرنجڕاکێش سەبارەت بە دروسکردنی خشتی بیناسازی لە کارگ 

لە دەرفەتێکدا دەیکەیەن بە کوردی



1.2.21

دۆزینەوەی کەڕووی مێشکوژ



 

لێکۆڵەران لە هۆبەی زانستەکانی رووەک و ژینگەی زانکۆی کۆپنهاگن و  مۆزەی مێژووی سروشتی دانمار ک دوو چەشنە کەڕوویان دۆزیوەتەوە و بۆ یەکمجار وەسفیان کردوونکەڕووەکان تووشی مێش دەبن و دەبنە هۆکاری دروستبوونی کونێک لە زگی مێشەکەدامێشەکە لەو کاتەدا تووشی کەڕووەکە دێت ویزە ویز دەکات و لە فڕین ناکەوێت تا کاتێک کە هاگی کەڕووەکە لە کونەکانەوە دێنە دەرەوەرەنگە سێ بۆ چوار رۆژ بخایەنێت تا کەڕووەکە گەشە دەکات ومێشەکە دەمرێتلەم ماوەیەدا مێشەکە لەگەڵ هەر مەشێکەی تر جووت ببێت کەڕووەکە بۆ ئەوانیش دەگوازرێتەوەئەم دۆزینەوەیە بەشداریی دانمارکییەکان دەسنیشاندەکات لە نەخشەسازیی فرەرەنگ ژیانی جیهانیلە هەمان کاتدا ئەم وانستە نوێیانە دەرگا واز دەکەن لە بەردەم دۆزینەوەی دەرمانگەلی توانای پەیوەست بە سروشتەوەهەردووک کەروو لە ناوچەی پایتەختی دانمارک دۆزراونەتەوە کە بریتین لە سترۆنگوێلسی تیگرینای و سترۆنگوێڵسی ئەسیرۆسا.




















سەرچاوە

فیزیکس

زانکۆی کۆپنهاگن

دەیلی مەیڵ