ناسراوە بەچەرخی قاوەیی یا چەرخی لوولدراو. یەکێکە لە کەڕووەکان باسیدیۆمایستەکان و بەشێوەیەکی بەربڵاو لە باکووری نیوەگۆی زەوی دەڕوێت. لە رێگەی بازرگانی و هەناردەی درەختی ئەوروپاییەوە گەیشتووەتە ئوسترالیا، نیوزیلەند و باشووری ئەفریقا و باشوور ئەمریکا. رەنگە قاوەییەکەی زۆر جار دەگۆڕێت لە نێوان قاوەیی کاڵەوە بۆ قاوەیی تۆخ. وەک مەیلەو سوور، مەیلەو زەرد، قاوەیی زیەیتوونیباو دەردەکەوێت. سەرەتا کەڵکنە و دوواتر لووس دەبێت. لە کاتی تەڕبووندا دیسناکە. تیرەی قەدەکەی تا ٦٠ میلیمەتر بەرز دەبێت و کڵاوەکەیشی کە شێوەزوڕناییە تا ١٢٠ میلیمەتر گەورە دەبێت و لە ١٥٠ میلیمەتر گەورەتر نابێت. لێواری کڵاوەکەی بەرەو دیوی خوارەوە لوولدەبێت و شێوەی لە چەرخ\تایە دەچێت. شیپەڕەکانی زەردی قاوەییباون و لە یەکترییەوە نیزکن. نابەردەوامن واتە هەندێکیان کورت و هەندێکیان درێژن؛ و هەروەها شێوە چەنگاڵین؛ و بە ئاسانی لە کڵاوە دادەماڵدرێن. کە ئەمەیان لە فرەسووەکان دەچێت. شیپەڕەکان تا پتر بەرەو لای قەدەکە دەچن ناڕێکتر دەبن و تەنانەت شێوەیان لە سووی کارگە فرەسووەکان دەچێت.
کاتێک بریندار دەکرێت رەنگی بەرەو رەنگی تۆخ دەگۆڕێت. رەنگی گۆشتەکەی زەردباوە و چێژی شێنە تا تۆزکاڵێک مزرە. رەنگی هاگەکانی قاوەییە.
یەکەم جار ساڵی ١٧٨٥ لەلایەن کەڕووزانی فرانسی پییەر بیلیاردەوە وەک ئەگاریکووس کۆنتیگووس وەسفکراوە؛ بەڵام ئەو وەسفەی ئۆگوست باچی ساڵی ١٧٨٦ وەک ئەگاریکوس ئنڤۆڵیوتوس کردی بە وەسفێکی شایستە هەژمار دەکرێت. ئەم کوارگە بە شێوەی بەربڵاو لە ئەوروپای ناوەڕاست و رۆژهەڵات دەخورا. لە پۆڵەند لە ترشیات یا شۆرابدا دەخورا. بەوە ناسرابوو کە ئەگەر بە خاوی بخورێت دەبێتە هۆی باکردن و گرفتی گەدە بەڵام خواردنی بە کوڵاوی ئاسایی بوو. ساڵی ١٩٤٤ کاتێک کەڕووزانی ئەڵمانی جولیووز شافەر بە خواردنی ئەم قارچکە دووای کوڵاندن مرد، خۆراکیبوونی کەوتە ژێر پرسیارەوە.
شایانی باسە کە پاکسیلووس ئنڤۆلیووتوس بە هاوژینی لەگەڵ چەند چەشنێک لە سنەوبەرەکان و گەڵاڕێزۆکەکاندا دەڕوێت.
سەرچاوە
No comments:
Post a Comment