خۆراکی
ناوە گشتییەکەی بریتییە لە قەیسەرە باریکەڵەی زامبیا. لە کەڕووە هێمدارەکان (باسیدیۆمایسیت)ەکانە و لە جسنی ئەمانیتایە. کوارگێکی خۆراکییە و لە ئەفریقای ناوەند هەیە و لە بازاڕەکانی ئەوێ دەفرۆشرێت. زۆر جار تەنیا کڵئوەکەی دەفرۆشن. هەندێک کەسیش ووسکی دەکەنەوە. بەگوێرەی بڵاوکراوەکان ساڵی ٢٠٠٢ لە زامبیا کیلۆی بە ٣ دۆڵاری ئەمریکایی فرۆشراوە.
ئەم چەشنە یەکەم جار ساڵی ١٩٨٠ لە لایەن کەڕووزانی بریتانیایی دەیڤید پێگڵەر و گراهام پییەرسی زامبیاییەوە وەک قارچکێکی خۆراکی وەسفی کراوە. پییەرس سێ ساڵ پێشتر شیتەڵکارییەکی لەبارەی ئەم چەشنەوە بڵاوکردبوویەوە بەڵام وەسفی نەکردبوو.
تیرەی کڵاوی ئەم چەشنە کوارگە لە ١٠ تا ٢٠ سانتیمەتر گەورە دەبێت. شێوەی کڵاوەکە نیوە گۆیی تا نیوە هێلکەییە و رەنگی قاوەییە. بەڵام دوواتر کڵاوەکە دەکرێتەوە واتە پان دەبێت و لە نێوەڕاستەوە رەنگی دەگۆڕێت بۆ سپی. کڵاوە دینسەکەکەی لووس و رەخشانە و هیچ پارچەیەکی پەردەی پێوە نابینرێت. ئەستووریی کڵاوەکە دەگاتە یەک و نیو سانتیمەتر و لە کاتی بڕین یا لەتبووندا رەنگی ناگۆڕێت. شیپەڕەکان سپین و بە بەژن و قەدەکەیەوە نەنووساون.
درێژیی بەژنەکەی لە ١٠ تا ١٥ سانتیمەتر دەبێت؛ و ئەستوورییەکەی یەک و نیو تا دوو سانتیمەتر دەبێت و نێوی هوڵۆڵە. قەفێکی باریک بە لای سەرەوەی بەژنە سپییەکەوە دەبینرێت. لە بەشی بنەوەی بەژنەکەیدا کاسەیەک دەبینرێت کە تیرەی لە ٥ تا ١٠ سانتیمەتر دەبێت. کاسەکە قاوەییە و لە کۆتاییدا لەبەریەکدەچێت و وەک گرێ و لووی بەسەردێت.
ئەم کوارگە وەک هەموو چەشنەکانی تری ئەمانیتا راژکەکەڕووە واتا بە هاوژینی لەگەڵ درەختدا دەڕوێت بەتایبەتی لەگەڵ درەختەکانی جسنی براکیستێجیا. بە کۆمەڵەی بچووک دەڕوێن و لە ووڵاتانی زامبیا، زیمبابوێ، مالاوی و تانزانیا هەیە. لە زامبیا بە تینتی و ندیلیما ناسراوە. هەروەها بە کارگی کریسمەسیش ناسراوە؛ چونکە لە کۆتاییەکانی پاییز و سەرەتاکانی زستاندا واتە لە سەروبەندی جەژنی کریسمەس دا دەڕوێت.
سەرچاوە:
