25.12.19

مایکۆفۆبیا چییە؟

مایکۆفۆبیا واژەیەکی لێکدراوی یوونانییە کە پێکهاتووە لە دوو واژەی (مایکۆ) بە مانای کەڕوو، و (فۆبیا) بە واتای ترس یا فەرهـ.  
بەسەریەکەوە واتە ترس لە کەڕوو یا ترس لە کوارگ.  ترس لە کوارگ و کەڕوو دەبێتە هۆکار بۆ ئەوەی کەسەکە نەوێرێت قارچک بخوات.
بەشێوەیەکی گشتی ترسان دوو هۆکاری دەروونی و ئەندەروونیی هەیە.  هۆکاری دەروونی پێکدێت لە بۆماوەیی و جینێتیک و زۆر نەریت و کەلەپووری کۆمەڵایەتی.  هۆکاری ئەندەروونی پێشینەی کارەسات و رووادی تاڵ و نەخوازراو دەگرێتە خۆ کە کەسەکە دەترسێنێت و ناچاری دەکات بۆ پێشگیری لە دووپات بوونەوەی، خۆی لە کوارگ دوور بگرێت و لە راستیدا لێی بترسێت؛ بە چەشنێک کە زۆر جار لێی رادەکات.  ئاستی ترس لە کارگ لە کەسێکەوە بۆ کەسێکی تر دەگۆڕێت؛ هەربۆیە نیشانەکانیشی جیاوازن.  بۆ وێنە دەکرێ کەسی تووشبوو بە کەڕووفەرهی یا مایکۆفۆبیا یەکێک یا چەند لەم نیشانانەی تیادا بێت: ترس، دڵەڕاوکێ، نیگەرانی و پەرێشانی، تەنگەنەفەسی، دڵەخورپە، لێدانی خێرای دڵ، ئارەقکردن، هێڵنجدان، زمان تێکئاڵان، وشکبوونی ناودەم و هەڵ لەرزین.  پزیشکان هەندێک دەرمانی ئارامکەرەوە دەدەن بە نەخۆش بەڵام لە راستیدا هیچ دەرمانێکی کیمیایی چارەسەری کەڕووفەرهی ناکات.  تاکە چارەسەر بۆ ئەم نەخۆشییە بریتییە لە راوێژکردن، چارەسەری مۆگناتیزی، چارەسەری دەروونی و بەرنامەڕێژیی زمانەدەمارناسی (نیۆرۆلینگویستیک پرۆگرامینگ).  چونکە نەخۆشییەکە نەخۆشییەکی بەکتریایی، نیتگی یا کەڕووزا نییە بۆیە تەنیا لەم رێگایانەوە دەرمانی ئەم بیمارییە دەکرێت.






سەرچاوە:




رێنمایی دروستکردنی پرۆژەی قارچک


ئەمە راگەیەنراوی فەرمییە بۆ ئەو کەسانەی مەبەستیانە پرۆژەی بەرهەمهێنانی قارچک لە هەرێمی باشوور دابمەزرێنن.
...........................................................

پێدانی مۆڵەتی دامەزراندنی پرۆژەی قارچک

مەبەست لە دامەزراندنى پرۆژەى قارچک ,بەرهەم هینانى بەرهەمى (قارچک )ە بەشیوەیەکى زانستیانە وتەندروست, ئامانجیش لە پرۆژەکە بەرهەم هینان وزیادکردنى بەرهەمى ناوخۆ وبەرزکردنەوەى ئاستى زانستى وهونەرى جوتیاران و وەبەرهینەرانى ناوخۆ بیت لەو بوارەدا .
مەرجى پیویست بۆپیدانى مۆلەت :
١-دەبیت رووبەرى زەوى پیوست بۆ پرۆژەکە لە(٥,١)دۆنم کەمتر نەبیت ئەگەر پرۆژەکە تەنیا یەکەى بەرهەم هینانى قارچک بگریتە خۆ.
٢-دەبیت رووبەرى زەوى پیویست بۆ پرۆژەکە لە (٥,٢)دۆنم کەمتر نەبیت ئەگەر پرۆژەکە جگە لەیەکەی بەرهەمینانى قارچک یەکیک یان هەردوو یەکەى (بەرهەم هینانى تۆو)ویەکەى (بەرهەم هینانى کۆمپۆست)بگریتە خۆ.
٣-پرۆژەکە (٧٥)م لە ریگاى سەرەکى و(٢٥٠)م دووربیت لە شوینى نیشتەجى بوون وئاوەدانى .
٤-لەکاتى بەرهەم هینانى قارچک لەسەر زەوى (ارضى), دەبیت ژمارەى هۆلەکان  لە (٦)هۆل کەمتر نەبیت و  هەر هۆلیکیش رووبەرەکەى (٢٠*٥*٥)مەتر کەمتر نەبیت , بەڵام لەکاتى بەرهەم هینانى قارچک لەسەر رەفە (رفوف ) ریگە دەدریت بەمەرجیک ژمارەى هۆلەکان لە (٣) هۆل کەمتر نەبیت بە هەمان رووبەر وە ژمارەى رەفەکان لە (٤)رەفە کەمتر نەبیت لەسەریەک لەگەل دانان و دابین کردنى تەواوى پیداویستى هۆلەکان لەهەردوو جۆرەکەدا وەک (کارەبا,ئاوپرژین,رەفە ,کۆنترۆلى پیویست بۆ راگرتن وکەش و هەواى هۆلەکە ,پاقژکردنى رۆژانە .......هتد).
٥-ئەگەر پرۆژەکە یەکەى بەرهەم هینانى تۆوى لەگەلدا بوو پیویستە دوو هۆل دابمەزریت ,یەکیکیان بەرووبەرى (٥*٧) مەتر کەمتر نەبیت بۆ تاقیگەو دووەمیان بۆ ئامیز (حاضنە)  (١٠*٥)مەتر کەمتر نەبیت.
٦-ئەگەر پرۆژەکە یەکەى بەرهەم هینانى( کۆمپۆست)ى لەگەلدا بوو گۆرەپانیکى پەستینراوى هەبیت بە رووبەرى (٤٠*٢٥)مەتر کەمتر نەبیت .
٧-پرۆژەکە سەرچاوەى ئاوى پیویستى هەبیت .
٨-پیشکەش کردنى وینەیەک لە خاوەندارێتى زەویەکە .
٩-رەزامەندى لایەنە پەیوەندیدارەکان وەربگریت وەک سەرجەم پرۆژەکانى دیکەى کشتوکالى لەگەل وەرگرتنى مۆلەتى تەندروستى .
١٠-چاندنى چوار دەورى پرۆژەکە بە نەمامى گونجاو ,باگیرەوە(مصدات الریح ) بۆ دروست بکریت .

                                                      جمیل سلیمان حیدر
                                          وەزیرى کشتوکال وسەرچاوەکانى ئاو 
                   بڵاوکراوەتەوە لەرۆژنامەى وەقایعى کوردستان ژمارە (١٣٥) لە سالى ٢٠١١



سەرنج: هەندێک لە ژمارەکانی نێو کەوانەکان ناڕێک نووسراون، مەگەر وەزیر خۆی بێت بۆمانی بخوێنێتەوە😊


24.12.19

مۆرفۆلۆجی یا شێوەزانیی کارگ


زانین و لەبەرکردنی ئەم زانیارییانە زۆر گرنگن بۆ ناسینی جۆری کوارگ؛ چونکە هیچ رێسایەکی تایبەت نییە بۆ جیاکردنەوەی قارچکی خۆراکی لە ژەهراوی. ئەم زانیارییانە وەک کلیل بۆ کردنەوەی کڵۆمی نهێنییەکانی قارچک بەکاردەهێنرێن و کوارگەوان دەتوانێت لەم رێگایەوە کارئاسانی بکات بۆ جیاکردنەوەی جۆرە جیاوازەکان لە یەکتری؛ هەرچەندە بەم حاڵەیش، هێشتا زۆر لە کوارگەکان سەداسەد ناناسرێن؛ و پێویستە لە ئەزموونگە پشکنینی دی ئێن ئەیان بۆ ئەنجام بدرێت.  وەک دەبینن ئەم خشتەکە لە سێ بەش پێکهاتووە.  بۆ ناسینی قارچک پێویستە هەرکام لەم سێ بەشە بەکاربهێنرێت؛ بۆ وێنە کاتێک دەتەوێ کوارگێک بناسیت سەرەتا بزانە لە ژێرکڵاوەکەی چی هەیە؟ پەڕ، کونۆچکە، دەمار یا ددان؟. ئینجا بزانە شێوەی کڵاوەکەی چۆنە؟ زەنگوڵەیی، قووچەکی، قۆقز، رووچاڵ، تەخت، شێوە رەحەتی، نیمچەهێڵکەیی، شێوەناووک یا گمەدارە؟. هەروەتر بزنە  بن کڵاوەکەی بە چ شێوەیەک بە بەژن\قەدەکەیەوەنووساوە؟

مایکۆلۆجیا کوردستانیکا

23.12.19

جسنە کوارگی ترامێتیز


ترامێتیز جسنە کارگێکە لە زۆربەی ناوچە و هەرێمە جیاوازەکانی سەرتاسەری جیهاندا دەڕوێت.  رەنگە زۆرەی خەڵکی دیتبێتی، بەڵام کەم کەس هەیە لێی وورد ببێتەوە و سەرنجی لێبدات.  تا ئێستا جسنی ترامێتیز ١٩٥ جۆری لێ ناسراوە.  ئەم جۆرە کوارگانە بە کۆمەڵ و بە هێشوو دەڕوێن و زۆرینەیان لەسەر داری مردوو دەڕوێن و دەیڕزێنن.  خودی قارچکەکە خۆراکێکی باشە بۆ مارەزیو و هەندێک جۆر پەپوولە. بە هەمان شێوە کە زۆر جۆری جیاوازی هەیە، زۆر رەنگی جیاوازیشی هەیە.  لە هەموویان ناسراوتر ئەو جۆرەیانە کە رەنگی تێکەڵاوێکە لە قاوەیی، خاکی، قاوەیی سوورباو، سپی وتاد..بەجۆرێک کە شێوە و رەنگی لە رەنگی قەل دەچێت بۆیە لە زمانی گشتی دا بە کارگی کلکەقەل ناوبانگی دەرکردووە. ئەم جۆرەیان لە زمانی زانستی دا پێی دەڵێن ترامێتیز ڤێرسیکەڵەر واتە ترامێتیزی فرەڕەنگ. دیوی ژێرەوەی پەڕە کوارگەکان کونکونی زۆر ووردە و هاگەکەی لەو کونانەدا هەڵدەگرێت.
ئەم جۆرە قارچکە لە زمانی چینی دا بە (یوون جی) ناسراوە و لە کۆنەوە بۆ مەبەستی دەرمانی و چارەسەری نەخۆشی بەکاریان هێناوە.  هەر بۆ ئەم مەبەستەیش ئێستا بەشێوەی بازرگانی دەڕوێندرێت و بەبازاڕدەکرێت.  لە رووی زانستی پزیشکییەوە زۆر جار بۆ چارەسەری نەخۆشییەکانی شێرپەنجەی مەمک، لیۆکیمیا و شێرپەنجەی جگەر تاقیکراوەتەوە بەڵام دەرەنجامەکەی رانەگەیەندراوە.

ڤیدیۆی روواندنی کارگی کلکەقەل


سەرچاوە:

21.12.19

کۆمپانیایەک ماریجوانا و کارگ تێکەڵ دەکات بۆ چارەسەری بیماری


نووسین: کریس موور
٣٠\١٠\٢٠١٩
قارچکی کلکە قەل

کۆمپانیای کانابۆتێک کە کۆمپانیایەکی دەرمانسازیی ئیسرایلییە، حاڵی حازر لێکۆڵینەوە لەسەر چەند جۆرێکی تایبەتی کانابینۆڵ، گیای دەرمانی و کارگ دەکات، کە دەتوانن چالاکانە کار بکەن بۆ چارەسەرکردن چەند جۆرێک نەخۆشیی.
کۆمپانیاکە تا ئێستا پێنج جۆر دەرمانی چارەسەریی دروستکردووە کە دەتوانن شێرپەنجەی کۆڵۆن، نەزۆکی، چەوریی جەرگ، هەوکردن، و نەخۆشییەکانی دڵ و هەناو چارە بکەن .  ئەم دەرمانانە حاڵی حازر چاوەڕێن لە نۆڕینگەکاندا  تاقی بکرێنەوە.
یەکێک لە کاربەدەستانی کۆمپانیای کانابۆتێک ئاماژەی کرد کە نهێنیی کاریگەربوونی ماریجوانا وەک دەرمان لە کەمکردنەوەی رێژەی کانابینۆڵەکەیدایە.  هەروەها گوتی هەر نەمامێکی حەشیش ٣٠ تا ٤٠ کانابۆتێکی چالاکی هەیە.
شایانی باسە کە کارگی کلکە قەل یەکێک لەو کوارگە دەرمانیانەیە کە زۆر چالاکە لە نەهێشتنی شێرپەنجەدا.
تازەترین وانستەکان دەریانخستووە کە کوارگی (ئاوەزگەردان) سیلۆسایبین دەتوانێت یارمەتیی ئەو نەخۆشانە بدات کە تووشی خەمۆکی، ئەڵکهۆڵیزم و دەمارگیریی بێچارەسەر هاتوون.




سەرچاوە:
ماڵپەڕی مێری جەین
ماڵپەڕی گڵۆبز