مایکۆهێرب یا کەڕووگیادەرمان

مایکۆهێرب کۆمەڵێکی تێر و تەواوی قارچکی ووزەبەخشە کە پێکهاتووە لە ١٥ قارچک.   ئەم قارچکانە  کە بۆ مەبەستی چارەسەری
نەخۆشی یا بەهێزکردنی لەش بەکاردەهێنرێن پێیاندەگوترێت مایکۆهێرب واتە کەڕووگیادەرمان.  ئەم قارچکانە بە شێوازی ئاڵەت و بەهارات و رووەکە دەرمانیەکانی تر ئامادەدەکرێن و بۆ چارەسەری بەکاردەهێنرێن.  بۆ ئەم مەبەستەیش لە هەندێک ووڵات کۆمپانیای تایبەت بەمەیان کردووەتەوە و وەک  پرۆژەی گەورە  گەیاندوویانەتە ئاستی بازرگانی.

سەرچاوە:

کانهێڕب

گۆڵدن نیدڵ ئۆنڵاین

پریمیەر فۆرمیوولا

ناچراڵ پات هێرب کامپنی

مایکۆتۆکسین

لە وشەی مایکۆ و تۆکسینی یونانی وەرگیراوە کە بە ماناوی کەڕووی ژەهرین، کەڕووژار دێت.  ژەهرێکە بەهۆی ریزەندامەکانی شانشینی کەڕوو بەرهەمدێت و توانستی بیمارکردن و نەخۆشکردنی و کوشتنی هەرکام لە مرۆڤ و ئاژەڵەکانی هەیە. ژەهراویبوون بە ژەهری کەڕوو نیشانەگەلی جیاوازی هەیە و بەگوێرەی جۆرەی ژەهرەکان نیشانەکانیش جیاوازن.

سەرچاوە:

رێکخراوی تەندروستیی جیهانی

ناوەندی نەتەوەیی بۆ زانیاریی بایۆتەکنۆلۆژی

بەکتریای کڵۆستریدیەم بۆتولینوم

بەکتریایەکی بێهەواژیی شێوەتەلی  هاگسازە، پرۆتینێک دروستدەکات کە خەسڵەتی دەمارژاراویکەری هەیە.  ئەم چەشنە بەکتریایە
هەفت جۆری جیاوازی لێ ناسراوە.  لە هەندێک دۆخی دیاریکراودا بۆی هەیە لەسەر خۆراک بڕوێت و ژەهر بەرهەم بهێنێت.  بۆتولیزم کە ژەهراویبوونێکی خۆراکیی زۆر بەبڕشتە لە ئاکامی خواردن و قووتدانی خۆراکێکەوە روودەدات کە ئەم بەکتریایە لەسەری رووابێت. 

جۆری ئەی، بی و ئێف کە پرۆتینمژن، هاگێک بەرهەمدێنن کە بەرهەڵستیی زۆری پلەی گەرمی دەکات.  ئەمانە پرۆتینی خواردەمەنیەکان هەرسدەکەن و بۆنێکی ناخۆش دروستدەکەن کە مرۆڤ هەستدەکات خۆراکەکە گەنیو و گنخاوە.  جۆرە پرۆتیننەمژەکانی بی، ئی و ئێف دەتوانن لە هەوای سارددا گەشە بکەن، بەڵام هاگی وا بەرهەم بێنن کە بەرهەڵستی پلەی زۆر نزمی هەوا بکات.  ئەمانە هیچ بۆگەن یا بۆدڕنێکیان لێوە نایەت.

جۆرەکانی سی دەبنە هۆی بۆتولیزم لە باڵندە، کیسەڵ، پەز، و ئەسپ دا.  جۆری دی لە ئەفریقا و ئوسترالیا دەبێتە هۆی ژەهراویبوونی ئالیکی مانگا و پەز.  جۆری جی هیچ چەشنە پەتایەکی لێ نەبینراوە.  هاگە ناچالاکەکانی کڵۆستریدیەم بۆتولینوم لە خاک و ئاودا دەبینرێت لە سەرتاسەری جیهان.

لەو کاتەدا کە لە بیچمی هاگدان تەواو بێزیانن؛ گرفتەکە ئەو کاتە ساز دەبێت کە هاگەکە دەترووکێت و دەبێتە میوەدەر یان خانەی چالاک.  کاتێک کە خانە میوەدەرەکان پێدەگەن ژمارەیان زۆر زیاد دەبێت و دەسدەکەن بە مردن.  کاتێکیش دەمرن ئەو دەمارژەهرێنە بەرهەمدێنن کە دەبێتە هۆی بۆتولیزم.

جۆری ئەی لە جۆرەکانی بی و ئی کوشندەترە.  ژەهرەکەی پرۆتینێکە کە دەتوانرێت لە پلەی ٨٢ی سەدیدا بۆ ماوەی دە خولەک لە چالاکی بخرێت.  ئەم ژەهرە بۆی هەیە لە رێگەی هەناسەکێشانەوە لەگەڵ خوێن تێکەڵ ببێت؛ هەروەک چۆن لە رێگەی دیواری گەدە و ریخۆڵەکانیشەوە دەچێتە نێو خوێنەوە. 

چەند مەرجێک پێویستە بۆ ترووکانی هاگی کڵۆستریدیەم بۆتولینوم.  ئاستی ترشی یەکەم مەرجە.  ئاستی پی ئێچ دەبێت نزیک هەفت بێت یا لەسەر خاڵی بێلایەن بێت.  لە ئاستی ٤،٦ پێ ئێچ یا خوارتر دا گەشەکردنی دەوەستێت.  هەروەها پی ئێچی خۆراکەکەیش کاریگەری دەکات لەسەر بڕی گەرمیی پێویست بۆ کوشتنی  هاگی کڵۆسیدیەم بۆتولینوم.  تا پی ئێچ بەرزتر بێ، پێویستیی بە پلەی بەرزتری گەرمی هەیە.

پلەی گەرمیش هۆکارێکی گرنگی تری گەشەکردنێتی.  جۆرە پرۆتینمژەکان لە پلەی گەرمای ١٣ تا  ٥٠ دا گەشە دەکەن؛ و خێراترین گەشێیان لە پلەی ٣٥ی سەدیدایە.  جۆرە پرۆتیننەمژەکان لە پلەی ٤ تا ٣٤ی سەدیدا گەشە دەکەن؛ و لە پلەی ٣٠ی سەدیدا دەگەنە ئەوپەڕی گەشەکردوویی و ژەهراویبوون.

مەرجێکی گرنگی تر بریتییە لە هەبوونی ئۆکسجین.  ئەم زیندەندامانە ناتوانن لە ریزەژینگەکەیاندا گەشە بکەن، ئەگەر ئۆکسجینی ئازاد هەبێت.  نەبوونی ئۆکسجین ئەو کاتە دێتەپێش کاتێک کە خۆراکەکە قوووبەندکرابێت.  ئەگەر خۆراکەکە ئەوەندە گەرم نەکرابێت کە هاگی کەڕووەکەی کوشتبێت، ئەوا  هاگەکان لە قوتووەکەدا دەترووکێن و گەشەدەکەن.

 

بۆتۆکسین

 

ژەهری بۆتولینوم.  ئەم ماددەیە کە بۆ نەهێشتنی چرچ و لۆچی روخسار بەتایبەتی هەنیە و گۆشەی چاوەکان و دەوروبەری دەم بەکاردەهێنرێت، لە رێگەی کفکاندن(ترشاندن)ی جۆرێک بەکتریای بێهەواژی بەرهەمدەهێنرێت کە پێیدەگوترێت (کڵۆستریدیوم بۆتولینوم).  ئەم ماددەیە هەر ئەو ژەهرەیە کە لەسەر خۆراکی کۆن دروستدەبێت و کاتێک کەسێک دەیخوات، پێی نەخۆش دەبێت و  دەڵێن تووشی بۆتولیزم (ژەهراویبوون بە بۆتولینوم) بووە.  دیارە ژەهرەکەی زۆر کوشندەیە و زۆربەی جاران کەسەکە دەکوژێت.

هەر ئەم مادددەیە وەک ماددەیەکی ژەهرناک لە سازکردنی چەکی بایۆلۆژیدا بەکاردەهێنرێت؛ و یەک گرام لەم ماددەیە بکرێتە نێو ئاوەوە دەتوانێت لە ماوەیەکی کەمدا میلیۆنان مرۆڤ بکوژێت.  پزیشکەکان بڕێکی زۆر کەم لەم ژەهرە بەکاردەهێنن بۆ چارەسەری گیروگرفتە تەندروستییەکان.  بۆ ماوەیەکی دیاریکراو گنج و چرچ و لۆچی روخسار ناهێڵێت.  ئەم ماددەیە لەلایەن دەزگای خۆراک و دەرمانی ئەمریکاوە پەسەندکراوە بۆ نەهێشتنی چرچ و لۆچی پێست؛ و نەهێشتنی ئارەقی زۆری بنهەنگڵ و لەپی دەست.

بۆتۆکس لە رێگەی دەرزییەوە و  لەلایەن پزیشکی پسپۆرەوە بەکاردەهێنرێت؛ و پێش بەکارهێنانیش گەرەکە پزیشک لەوە دڵنیا بێت کە لەشی نەخۆشەکە ئەم ماددەیە دەپەژرێنێت و پێی هەستەوەر نییە.  هەروەها ئەگەر نەخۆشەکە رۆژانە دەرمانی وەک ئاسپرین،  بروفین، ئەمینۆگلایکۆساید، ڤیتامین ئی، رۆنی ماسی و شەرابی سوور دەخوات پێویستە بیانوەستێنێت.  پێواژۆی ئەم کارە تەنیا ١٥ خولەک دەخایەنێت و لەم ماوەیەدا پزیشک سەرەتا شوێنەکە بە ئاڵکۆڵ\سپرتۆ پاک دەکاتەوە و ئینجا بە هێواشی بۆتۆکسەکە لە رێگەی دەرزییەوە دەزێنێتە ژێر پێست یا ماسوولکەکانی نەخۆشەوە.

شایانی باسە کە کاری بۆتۆکس، پڕکردنەوەی چاڵ و قووڵیەکانی پێست نییە؛ بەڵکوو لە راستیدا ووردە دەمارەکانی ئەو شوێنانە بە جۆرێک سڕ دەکات یا بۆ ماوەیەکی کاتی لاوازیان دەکات و پەکیان دەخات.  بۆ وێنە ئەگەر نەخۆشەکە هەنیە\ناوچاوانی چارەسەر کرابێت، کاتێک دەیەوێت ناوچاوانی گرژ بکات و برۆکانی بەرز دەکاتەوە،  لەبەرئەوەی دەمارەکانی پەکخراون، چەندی هەوڵی گرژکردنی ناوچەوانی بدات ناتوانێت، هەر بۆیە چرچ و لۆچییەکە دروست نابێت؛ و وا دەردەکەوێت کە لۆچەکان پڕکراونەتەوە.

بەشێوەی ئاسایی نیشانەکانی نەمانی چرچییەکە دوای دوو رۆژ دەردەکەوێت؛ و لە ماوەی دوو هەفتەدا بە تەواوی کاری خۆی دەکات.  ئەم پێواژۆیە سێ تا چوار مانگ جارێک گەرەکە دووبارە بکرێتەوە.  شایانی باسە کە ژەهری بۆتولینوم بۆ چارەکردنی نەخۆشینی تریش بەکاردەهێنرێت وەک گرژبوونی ماسوولکەکانی شان و مل، لەدەستدانی کۆنترۆڵی چاوەترووکە، خێلی، مایگرێنی درێژخایەن و لەدەسدانی کۆنترۆڵی میز.

سەرچاوە:

مێدڵاین پڵاس

سکین سایت

دیستۆنیا فاوندەیشن

سەبارەت بە مێژووی کەڕووزانی